Μποπ, Φραντς

(Franz Bopp, Μάιντς 1791 – Βερολίνο 1867). Γερμανός γλωσσολόγος. Έθεσε τις βάσεις της συγκριτικής μεθόδου, η οποία συνίσταται στη συστηματική σύγκριση των φωνητικών, μορφολογικών, συντακτικών και λεξικολογικών χαρακτήρων μεταξύ των διάφορων γλωσσών που ανήκουν στην ίδια ομάδα, με σκοπό την αποκατάσταση της κοινής προϊστορικής φάσης (εκείνης που προηγήθηκε κάθε γραπτού μνημείου), από την οποία προήρθαν αυτές. Αφού μελέτησε την αραβική, την περσική και κυρίως τη σανσκριτική, έγραψε το πρώτο του δοκίμιο: Περί του κλιτικού συστήματος των ρημάτων της σανσκριτικής γλώσσας σε σύγκριση με εκείνα της ελληνικής, λατινικής, περσικής και γερμανικής γλώσσας (1816). Αργότερα, διορίστηκε καθηγητής της σανσκριτικής και της συγκριτικής γραμματικής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου· τότε έγραψε το σπουδαιότερο έργο του, που σημείωσε διάφορες εκδόσεις από το 1833: Συγκριτική γραμματική της σανσκριτικής, ζενδικής, ελληνικής, λατινικής, λιθουανικής, γοτθικής και γερμανικής. Η επιστημονική δραστηριότητα του Μ. κατευθύνεται από το πνευματικό κλίμα του ρομαντισμού, ο οποίος έδωσε μεγάλη σημασία στις ανατολικές πολιτιστικές αξίες - ιδιαίτερα στις ινδικές - και στην έννοια της γλώσσας, εννοούμενης ως οργανικού προϊόντος μιας μακρόχρονης, πολύπλοκης και συναρπαστικής ιστορικής εξέλιξης. Ο ίδιος ο Μ. εξηγεί τους γενικούς λόγους για τους οποίους επιδόθηκε με τόσο πάθος στη σπουδή της σανσκριτικής, όταν γράφει ότι η σανσκριτική είναι «μια γλώσσα η οποία δεν έχει ξεπεραστεί από καμιά άλλη ως προς τον πλούτο των μορφών και η οποία προσφέρει, με την οργάνωση της, τη δυνατότητα των πιο ποικίλων προσδιορισμών και της θεμελίωσης θεωρητικών εννοιών».